Door Anneke Boonstra
De greppelboerderij en de andere boerderij. Van ongeveer het jaar 0, is 25 meter lang en van het gemengde type. Dat wil zeggen dat hij deels 2-schepig en deels 3-schepig is. Het is vermoedelijk een rundveeboerderij met stalboxen.
Hoewel beide huizen niet gelijktijdig één nederzetting hebben gevormd, werden juist deze types gekozen om verschillende constructies toe te passen en te tonen hoeveel variaties in huizen en huisinrichtingen er al bestonden in de ijzertijd. We proberen een zo goed mogelijk beeld te geven van een ijzertijdboerderij en tijdens de bouw met verschillende houtsoorten, verbindingen, wanden en dekmaterialen te werken. Dit laatste doen we uit experimenteel oogpunt. Terzelfder tijd willen we de ruimte zo inrichten, dat er grote groepen/schoolklassen in kunnen wonen en werken.
De nederzetting kent naast de huizen ook schuren, waterputten en spiekers (voor de opslag van graan en misschien hooi). Voor zover de beschikbare ruimte het toelaat, liggen rond de huizen nog moestuinen, akkers en weilandjes. Daarnaast overwegen we diverse soorten ovens, bijvoorbeeld voor pottenbakken en ijzersmelten, een timmermanswerkplaats en een smederij te bouwen.
Half mei 1983 startte de bouw van de eerste schuur (de stroschuur) en van de kleine boerderij (de schapenboerderij). In mei 1984 begonnen we deze eerste “leefeenheid”, gecompleteerd met waterput en ovens, al te gebruiken voor scholen, groepen en families. Deze scholen/groepen kunnen zich via projectonderwijs gaan inleven in de prehistorie en als klapstuk ook gaan meemaken hoe de prehistorische mens geleefd zou kunnen hebben.
Ondertussen start de bouw van de tweede boerderij (de runderboerderij) met bijgebouwen. Deze kan hopelijk eind 1988 in gebruik worden genomen.
De reconstructiewerkgroep, die nadenkt over een zo archeologisch verantwoord mogelijke reconstructie, bestaat uit A. Boonstra van de Stichting, G.J. Verwers, adjunct-directeur van het oudheidkundig museum te Leiden, W.J.H. Verwers, provinciaal archeoloog van Noord-Brabant, Hans Horreüs de Haas, bioloog, experimenteel archeoloog en bouwleider van de nederzetting en medewerkers aan het Instituut voor de Prehistorie te Leiden.
Doelstellingen van de stichting
Educatief (voor groepen)
De Stichting wil de nederzetting als project aanbieden aan scholen, groepen en families en streeft daarbij de volgende doelen na:
- Inzicht kweken in het leven van de prehistorische mens in zijn onmiddellijke omgeving (met de middelen die de mens toen ter hand stonden).
- Via projectonderwijs voor scholen inzicht kweken in de samenhang van geschiedenis, aardrijkskunde en biologie bij het bestuderen van zo’n samenleving.
- Inzicht kweken in hedendaagse uitdagingen voor industriële samenlevingsvormen in de derde wereld.
- Deelnemers laten ervaren hoe mensen toen dicht bij de natuur leefden, ervan afhankelijk waren en de natuur probeerden naar hun hand te zetten.
- Deelnemers laten ervaren hoe mensen toen afhankelijk van elkaar waren, en alleen een kans van overleven hadden met een goede onderlinge samenwerking.
Educatief (via cursussen)
In de weekenden en de vakanties wil de Stichting cursus-cycli aanbieden in (pre)historische handvaardigheden zoals:
- Een weefgetouw maken
- Op een weefgetouw met wol en vlas weven
- Andere soorten (hand)weefsels maken
- Een broodoven bouwen
- Bakken in een broodoven
- Houten gebruiksvoorwerpen en gereedschappen maken
- Een pottenbakkersoven bouwen
- Aardewerk maken en dat aardewerk in de oven stoken
- Wilgenschotten, stro- en rietmatten vlechten
- Muziekinstrumenten maken en bespelen
- Manden en fuiken vlechten met wilgentenen, stro of andere materialen
Recreatief
Via de reconstructie van de ijzertijd-nederzetting probeert de Stichting een totaalbeeld van die periode te bieden. Dat spreekt tot de verbeelding van de geïnteresseerde leek. Dit zal hem stimuleren tot museumbezoek en meer aandacht voor literatuur. De Stichting wil in dezen een steentje bijdragen door:
- De nederzetting open te stellen voor publiek
- Samenwerking te zoeken met andere evenementen in het Genneper groengebied
- Eenmaal per jaar een prehistorisch weekeinde te organiseren, waarbij vele, ons bekende prehistorische technieken worden gedemonstreerd
- Elke zondag in klein familieverband het leven van de prehistorische mens na te spelen
- Rondleidingen te verzorgen voor groepen die geïnteresseerd zijn