Maak je eigen 19e-eeuwse losse zak
Zakken in je kleding; voor ons tegenwoordig doodnormaal, maar vroeger was dat nét even anders. In de 18e en 19e eeuw droegen vrouwen deze losse zakken onder hun kleding. Ze werden omgebonden om hun middel. De zakken waren soms van een heel eenvoudige stof gemaakt en soms rijkelijk versierd. Zo had je zakken voor verschillende gelegenheden. Het voordeel van losse zakken was dat je ze eenvoudig kon vervangen wanneer ze versleten waren. Mensen droegen vroeger hun kledingstukken namelijk een stuk vaker en langer dan wij dat tegenwoordig doen.
In deze video laten wij zien hoe jij zo'n losse zak zelf kunt maken. Ga jij de uitdaging aan? Lees de instructies, bekijk de video hieronder en ga aan de slag!
Wat heb je nodig?
-
(Patroon)papier, A3-formaat (2 x A4)
-
Een (stof)schaar
Als je dit hebt: een schaar om papier mee te knippen en een schaar om stof mee te knippen. -
Stof van 50cm lang en 90, 140 of 150cm breed
Als je een historische zak wilt maken, gebruik je linnen, katoen of zijde. Effen of met een ruitje of streepje. Maak je een moderne zak, dan kun je alle soorten stof gebruiken die je maar wilt. Tip: gebruik de stof van een oud kledingstuk of tas! -
Een lineaal of centimeter
-
Spelden
-
Kleermakerskrijt of rijggaren met een rijgnaald
-
Naaigaren en een naainaald of een naaimachine
-
Een strijkbout
-
Een riem of een stuk keperband van 2 cm breed of een reep stof van 4 cm breed dat om je middel past.
Houd ongeveer 50 cm extra lengte om er een strik in te kunnen leggen.
Hoe ga je te werk?
Stap 1
- Neem het stuk papier en teken hierop met potlood, pen of stift en liniaal een rechthoek van 40 cm hoog en 44 cm breed.
- Teken aan beide zijden op 11 cm uit de zijkant een stippellijn van boven naar beneden. Dit wordt de vouwlijn.
- Zet halverwege de beide zijlijnen op 20 cm een markering.
- Zet 3 cm van beide zijkanten af een markering op de bovenlijn.
- Teken een stippellijn van de markeringen op de bovenlijn naar de markeringen halverwege de zijlijn. Dit wordt de vouwlijn van de zakopening.
- Zet precies in het midden op de bovenlijn een markering en van daaruit gemeten naar beide kanten weer een markering. Je hebt nu een totaal stukje van 4 cm in het midden van de bovenlijn. Dit wordt straks ingerimpeld.
Stap 2
- Knip het patroon van de zak uit het papier.
- Neem de stof en vouw het zo dubbel dat de mooie kant van de stof aan de binnenkant zit. Je hebt nu een dubbel stuk van 50 cm hoog en 45 cm, 70 cm of 75 cm breed.
- Leg het patroon van de zak op de stof en speld het vast. Zorg dat je er voldoende ruimte omheen laat, want er moeten nog naden bij geknipt worden.
- Knip de zakken uit met 1,5 cm naad rondom. Omdat de stof dubbel is hoef je maar 1 keer te knippen om 2 zakken te hebben.
- Laat het patroon nog even op de stof zitten en neem alle markeringen over op de stof. Dit kun je doen met kleermakerskrijt of met rijggaren. Kijk even in het filmpje hoe dat het makkelijkst gaat.
Stap 3
- Haal nu het patroon los en je hebt twee losse patroondelen van stof. Let goed op. Sommige stoffen hebben een mooie kant en een lelijke kant. Dat is vaak met stoffen waar een patroon op gedrukt is. We naaien de zakken met de mooie kant van binnen en de lelijke kant buiten, dus binnenstebuiten. Als ze klaar zijn keren we ze om.
- Vouw nu de zak dubbel zodat de zijnaden op elkaar liggen.
- Naai op 1,5 cm van de zijkant de zijnaden aan elkaar van onderaf tot het markering die je halverwege de zijnaden had gezet. Dit doe je met de naaimachine of met de hand met de stiksteek.
- Strijk de naad open. Vouw het bovenste deel van de zijnaden naar buiten, van de markering halverwege de zijnaden tot de markering 3 cm van de zijkant op de bovenlijn en strijk dit.
- Strijk nu de hele zijnaad 1 cm naar binnen en naai dit vast met de overhandse steek. Kijk maar even naar het filmpje hoe dat moet.
Stap 4
- Leg de zak nu zo dat de naad die je net gemaakt hebt in het midden bovenop ligt. Je zult zien dat de vouwlijnen precies op de stippellijnen van je patroon lopen, die 11 cm uit de kant getekend waren. Let op dat nog steeds de lelijke kant van de stof buiten is.
- Naai nu de onderkant van de zak dicht op 1,5 cm uit de kant.
- Knip aan beide zijden een schuin hoekje uit de naad.
- Keer nu de zak om zodat de mooie kant van de stof aan de buitenkant is. Je kunt nu de hoekjes even met een potlood of punt van de schaar voorzichtig uitdrukken.
Stap 5
- Strijk de zijkant en onderkant van de zak zodat hij mooi plat ligt.
- Rijg een draadje langs de bovenste rand van de achterkant van de stof op het stukje van 4 cm dat je in het midden op het patroon had aangegeven. Trek dat wat aan, zodat je wat rimpels in de stof krijgt. Zet het vast met een extra steekje.
De band
Stap 6
- Neem de band voor om je middel en vouw die dubbel. Zet in het midden een markering. Dit is je middenachter.
- Meet met de centimeter je taillewijdte op. Die zit op de hoogte van je navel. Deel het getal wat je hebt gekregen door 4 (als je bijvoorbeeld een taille van 100 cm hebt, is dat 25)
- Zet aan weerszijden van je middenachter markering een markering op ¼ van je taillewijdte (in het voorbeeld dus op 25 cm). Dat zijn precies je zijkanten.
Stap 7
- Vouw de band in de lengte dubbel en strijk hem met de mooie kant naar buiten. Als je een stuk stof had genomen van 4 cm breed moet je nog even aan beide lange kanten 1 cm naar binnen strijken.
- Leg de zakken in de band met de bovenkant van de zak tegen de vouwlijn aan, zodat het midden van de zak op de markering van je zijkant ligt.
- Vouw de band er overheen en speld het vast. Zorg dat de spelden door alle lagen van de stof gaan.
- Speld nu ook de delen van de band op elkaar waar geen zakken zitten.
Stap 8
- Naai eerst de band aan de achterkant van de zakken met de overhandse steek vast en daarna de voorkant van de band aan de voorkant van de zakken.
- Naai daarna de rest van de band op elkaar met de overhandse steek.
Dit is een moderne variant van de losse zak die je kunt maken zonder band. Maak twee lusjes aan de zak en haal er een riem doorheen. Zo kun je de zak om je middel hangen.
En klaar!
Je hebt nu je eigen losse zak gemaakt. Vergeet je hem niet te delen? Dat kan via onze Facebookpagina of via Instagram met de hashtag #prehistorischdorp. Zo maak je kans op 2 vrijkaartjes voor het Beauty & Fashion event!
Natuurlijk is het Beauty & Fashion event ook dé uitgelezen kans om jouw zelfgemaakte losse zak. Wanneer je de buidel aan de kassa laat zien ontvang je ook nog eens een mooie munt voor een gratis drankje.
Liever een (pre)historisch leren buideltje maken?
Bekijk dan hier onze DIY waarin een historische bewoner je uitlegt hoe je dat doet!
Kom je ook?
Met midzomer zet het preHistorisch Dorp de beauty- en fashionwereld centraal en maak je in het openluchtmuseum een reis langs 10.000 jaar fashionista’s. Van tunica tot haute couture: voor iedere eeuw vind jij de meest bijzondere kledingstukken. Ben jij erbij op 19 en 20 juni?