Door Anneke Boonstra
Veel gebeurtenissen in het leven zijn niet te snappen, en wat is er dan logischer dan er een bepaalde betekenis aan te geven? Zelfs in de 21ste eeuw wordt dat nog steeds gedaan. Wie heeft er bijvoorbeeld geen gelukspoppetje in de auto hangen of een gelukssteentje in zijn zak of een kastanje in zijn broekzak tegen reuma? En hoeveel mensen geloven in God, Allah of Jaweh om dingen die ze niet snappen op deze manier te duiden?
In de steentijd zijn er 10-tallen beeldjes gevonden van stenen "moederfiguren" die vast een symbolische waarde hadden. Ook in de ijzertijd waren waarschijnlijk nog meer zaken dan in onze tijd niet te verklaren en probeerde men ze dan zelf te verklaren.
Waar komt onweer met donder en bliksem bijvoorbeeld vandaan? De Germanen geloofden dat de dondergod, Donar, boos was als het onweerde. De donder was dan zijn boze stem. En als hij erg boos was, dan smeet hij een hamer naar beneden en veroorzaakte dat de bliksem. Als er toen een boerderij afbrandde, dan had de bewoner dus iets gedaan waardoor Donar zo boos was geworden. De Germanen gingen nog een stap verder en gaven de godheid regelmatig iets (ze offerden iets) om hem gunstig te stemmen. En zo hadden ze in Denemarken een heel netwerk van goden en godinnen bedacht.
Maar hoe de rituelen van geloven en offeren eruitzagen, weten we niet precies. Er zijn bijvoorbeeld honderden houten (gods)beelden uit de ijzertijd in een moeras gevonden. Bij sommige beelden lagen honderden bronzen vrouwenarmbanden. We veronderstellen dan dat vrouwen bij dat beeld hun armband offerden om... misschien vruchtbaar te worden? Maar zeker weten doen we het niet.
In de 20ste eeuw zag ik nog 10 geitenpootjes tegen de schuur van een huis getimmerd zitten. Duidelijk een (bij)geloof, waarin nog geloofd werd. En ik zou de mensen niet de kost willen geven die een tamme kastanje in hun broekzak bewaren.
Lees voor meer informatie verder in de volgende pdf’s van Anneke: